پیشینه و مبانی نظری رضایتمندی تحصیلی

رضایتمندی تحصیلی تعریف رضایتمندی مفهوم رضايتمندي كه به عنوان تابعي از ميزان كامروايي و ارضاي نيازهاي جسمي و رواني فرد تعريف مي شود ( زيمرمن ، 2003 ). مفهومي برخاسته از نظريه هاي انگيزش و نيازها در روانشناسي است كه همه زمينه ها و ابعاد زندگي را در بر مي گيرد . اين مفهوم تا مدتها به محيط هاي شغلي معطوف بود ، اما به تدريج در حوزه هاي وسيعتري همچون خدمات تجاري ، خدمات رفاهي و بهداشتي و زمينه هاي خانوادگي مطرح شد . با گسترش آموزش در جهان مفهوم رضايتمندي در ابعاد مختلف آموزش نيز مورد توجه قرار گرفته است . تحقيقات گسترده نشان مي دهد كه رضايتمندي دانش آموزان و دانشجويان يكي از متغيرهاي مهم و مؤثر در انگيزش و پيشرفت تحصيلي ، رشد مهارتهاي تحصيلي ، بهداشت رواني در محيط هاي آموزشي ، و دلبستگي به محيط آموزشي است . همچنين ، محققان زيادي نشان داده اند كه رضايتمندي به طور پيچيده اي تحت تأثير عوامل متعددي همچون جنسيت ، وضعيت قومي و نژادي ، خصوصيات فردي و خانوادگي و محيط تحصيلي و روشها ، روند و فضاي آموزشي است ( كاريمر  و همكاران ، 2003 ). با اين حال ، رضايتمندي بسيار وابسته به موقعيت است و همان طور كه بلتيكووا وفاکس ( 2002 ) بيان كرده اند ، با اينكه در آموزشعالي از رضايتمندي به عنوان شاخصی با اهميت ياد مي شود ، هنوز درك مشتركي از ساختار اين مفهوم به دست نيامده است و از اين رو ، گرملر و مك كالو ( 2002 ) تصريح مي كنند كه تأمين كنندگان رضايتمندي بايد از اين مفهوم در موقعيت خود تعريفي روشن و قابل فهم و شرايطي واضح و عيني در ذهن داشته باشند . به تعویق انداختن رضامندي ابتدا توسط میشل و همکاران ( 1965 ، به نقل از آي دوك و میشل ، 2000 ) مطرح گردیده است . بر اساس آزمایش آن ها ، کودکا ن در زمینۀ انتخاب پاداش ، به دو صورت مختلف عمل می کنند : 1 ) دریافت پاداش به صورت فوري اما کوچک و بی ارزش و 2 ) دریافت پاداش با تأخیر زمان اما بزرگ و باارزش . آنها در این آزمایش دریافتند که به تأخیر انداختن رضامندي ، یعنی توانایی و اراده فرد در به تأخیر انداختن رضایتمندی هاي فوري و کم ارزش در برابر رضایتمندی هاي باتأخیر و باارزش ، با سطح هوش ، فایق آمدن بر وسوسۀ محرك ها ، مسئولیت اجتماعی و پیشرفت کودکان پیش دبستانی رابطه مثبت و معنادار دارد ( میشل و همکاران ، 2008 ). به تأخیر انداختن رضامندي ، نوعی شایستگی است که به فرد کمک می کند تا به صورت ارادي ، پاداشهاي فوري را به منظور بدست آوردن پاداشهایی که به صورت موقت دور هستند به تعویق بیاندازد ؛ به عبارت دیگر ، به تأخیر انداختن در دست یابی به مهارت به تأخیر انداختن رضامندي ، مانند همه انتخاب هاي رفتاري ما مبتنی بر نظریه شناختی – اجتماعی است و به انتظارات ، باورها ، اهداف و ارز شهاي فرد بستگی